Zwaarder worden door medicijnen
Meer dan de helft van de mensen in Nederland heeft overgewicht, waarvan zo’n 15 procent obesitas. Een belangrijke oorzaak voor overgewicht is een minder gezonde leefstijl. Echter kan overgewicht ook ontstaan door een minder belichte oorzaak, namelijk medicijngebruik. Studente Voeding en Dietetiek Julia van der Zande heeft voor Dokter Tamara haar afstudeeronderzoek uitgevoerd naar deze gewichtsverhogende medicijnen. De resultaten van dit onderzoek delen we graag met je!
Medicijngebruik in Nederland
Het gebruik van medicijnen is de laatste decennia alleen maar toegenomen. We zien dit terug in de cijfers, wanneer wij het aantal gebruikers in 2021 vergelijken met deze van 2020. Bovendien zien we een opvallende toename in het gebruik van antidepressiva. Het aantal jonge vrouwen dat antidepressiva slikt is met twintig procent toegenomen en het aantal mannen is toegenomen met elf procent. Dat antidepressiva zorgt voor gewichtstoename, wordt steeds meer bekend.
Medicijnen en hun bijwerkingen
Echter zorgen meerdere medicijnen voor gewichtstoename. Ook medicijnen zoals diabeticamedicijnen, ontstekingsremmers en antihistaminica kunnen als bijwerking gewichtstoename hebben.
Wanneer deze medicijnen worden voorgeschreven, wordt er niet altijd vermeld dat gewichtstoename een bijwerking kan zijn. Het leidt niet alleen tot gewichtstoename, ook de kans op metabool syndroom, diabetes en cardiovasculaire ziekten neemt toe. Deze ziekten leiden tot hogere kosten in de gezondheidszorg.
Waarom word je dikker van medicijnen?
Dit ontstaat doordat het medicijn het hongergevoel verstoort. Het hongergevoel wordt geregeld in de hersenen. Een signaal in de hersenen zorgt ervoor dat je zin hebt in eten en er een hongergevoel ontstaat. Ook kan medicatie zorgen voor een veranderde stofwisseling.
Sommige medicijnen hebben minder bijwerkingen die leiden tot gewichtstoename. Daarom is het belangrijk per persoon te kijken welk medicijn het meest geschikt is, en of er geen andere oplossingen zijn om de klachten aan te pakken.
De gewichtstoename: de medicijnlijst in het kort
Wil je nog meer weten? De uitgebreide lijst met de geraadpleegde literatuur kan je hier downloaden.
| Medicijngroep | Medicijn dat gewichtstoename kan veroorzaken |
| Antidepressiva | Amitriptyline (Sarotex, Tryptizol) |
| Citalopram (Cipramil) | |
| Paroxetine (Seroxat) | |
| Mirtazapine (Remeron, Mirzasna) | |
| Sertraline (Zoloft) | |
| Venlafaxine (Efexor) | |
| Escitalopram (Lexapro) | |
| Nortriptyline (Nortrilen) | |
| Fluoxetine (Prozac) | |
| Clomipramine (Anafranil) | |
| Trazodon (Trozalan) | |
| Imipramine | |
| Tranylcypromine (Parnate, Tracydal) | |
| Agomelatine (Valdoxan) | |
| Maprotiline | |
| Dosulepine (Prothiaden) | |
| Mianserine (Tolvon) | |
| Fenelzine (Nardil) | |
| Doxepine (Sinequan) | |
| Antipsychotica | Quetiapine (Seroquel) |
| Olanzapine (Zyprexa, Zypadhera) | |
| Haloperidol (Haldol, Haldol-Janssen) | |
| Risperidon (Risperdal, Risperdal Consta, Risperdal Quicklet) | |
| Aripiprazol (Abilify, Abilify Maintena) | |
| Lithiumzouten (Lithiumcarbonaat) | |
| Clozapine (Leponex, Zaponex) | |
| Pipamperon (Dipiperon) | |
| Zuclopentixol (Cisordinol) | |
| Paliperidon (Invega, Byannli, Xeplion, Trevicta) | |
| Flupentixol (Fluanxol) | |
| Sulpiride (Dogmatil) | |
| Amisulpride (Aktiprol) | |
| Lurasidon (Latuda) | |
| Cariprazine (Reagila) | |
| Brexpiprazol (Rxulti) | |
| Broomperidol ((Ipromen, Ipromen Decanoas) | |
| Chloorpromazine | |
| Sertindol (Serdolect) | |
| Diabetesmiddelen | Gliclazide (Diamicron) |
| Climepiride (Amaryl) | |
| Repaglinine | |
| Ontstekingsremmers | Prednisolon |
| Hydrocortison (Efmody, Locoid, Acecort, Alkindi, Plenadren, Solu-Cortef) | |
| Prednison (Lodotra) | |
| Methylprednisolon (Depro-Medol, Solu-Medrol) | |
| Cortison | |
| Anti-epileptica | Pregabaline (Lyrica) |
| Gabapentine (Neuontin) | |
| Carbamazepine (Tegretol) | |
| Oxcarbazepine (Trileptal) | |
| Perampanel (Fycompa) | |
| Vigabatrine (Sabril) | |
| Astma- & COPD-medicatie | Salmeterol met fluticason |
| Relvar Ellipta Fluticason met vilanterol | |
| Salmeterol met budesonide (Busalair) | |
| Antihypertensiva | Macicentan (Opsumit) |
| Doxazosine (Caradura xl) | |
| Maagmiddelen | Pantoprazol |
| HIV-medicatie | Atazonavir (Reyataz) |
| Saquinavir (Invirase) | |
| Antihistaminica | Levocitirizine (Xyzal) citrizine (Xyzal) Cetirizine (Idyl, Teva, Zyrtec, Livsane, Prevalin, Reactine) |
| Desloratadine (Aerius, Dasselta, Neoclarityn) | |
| Loratadine (Idyl, Livsane, Allerfre, Claritine) |
Ben je te zwaar en staat jouw medicijn in de lijst? Ga dan in overleg met je arts om te kijken of er andere mogelijkheden zijn. Stop in ieder geval nooit zonder overleg je medicatie!
Volledige lijst en literatuur
Wil je hier graag meer over lezen? Je kunt hier het uitgebreide overzicht en literatuurlijst downloaden.