Stel je voor: je hebt precies dezelfde klacht als je buurman, krijgt hetzelfde medicijn voorgeschreven, maar bij jou werkt het anders. Of je krijgt juist méér bijwerkingen. Klinkt dit vreemd? Toch is het precies wat er regelmatig gebeurt. Buiten dat ieder persoon uniek is, reageren vrouwen ook anders op medicijnen dan mannen. En dat is geen onderbuikgevoel – daar zit een berg aan wetenschap achter.
Het vrouwenlichaam is geen kleinere versie van het mannenlichaam
Jarenlang werd medisch onderzoek voornamelijk gedaan op mannen. Vrouwen werden vaak uitgesloten van klinische studies vanwege hormonale schommelingen die als “storend” werden gezien. Het gevolg? De standaarddoseringen van medicijnen zijn vaak afgestemd op een gemiddeld mannelijk lichaam.
Maar vrouwen verschillen van mannen op meer dan alleen lichaamsgewicht of vetverdeling. Denk aan:
Hormonen: Oestrogeen en progesteron beïnvloeden de werking van enzymen die medicijnen afbreken.
Stofwisseling: Vrouwen metaboliseren sommige medicijnen sneller of juist langzamer.
Immuunsysteem: Vrouwen hebben vaak een actiever immuunsysteem, wat invloed heeft op hoe ze reageren op vaccins of ontstekingsremmers.
Hartslag en hartritme: Dit kan de werking van bepaalde hartmedicatie veranderen.
Concrete voorbeelden uit de praktijk
We weten dat veel medicijnen bijwerkingen hebben. Eerder schrijven wij een blog over gewichtstoename bij medicijngebruik. Er zijn ook meerdere medicijnen waarbij het verschil in werking tussen vrouwen en mannen goed is gedocumenteerd, voorbeelden hiervan zijn:
Verapamil (bloeddrukverlager en hartritmeregulator)
Bij vrouwen werkt dit medicijn vaak sterker dan bij mannen, waardoor de bloeddruk meer daalt dan verwacht. Vrouwen hebben ook een verhoogd risico op bijwerkingen zoals duizeligheid of hartritmestoornissen.
Statines (cholesterolverlagers)
Vrouwen lijken gevoeliger te zijn voor spierpijn als bijwerking. En hoewel statines de cholesterolwaarden bij beide geslachten verlagen, zijn de langetermijneffecten bij vrouwen minder goed onderzocht.
Antidepressiva
Sommige SSRI’s (zoals fluoxetine) worden anders opgenomen in het vrouwelijk lichaam. Vrouwen reageren soms beter op bepaalde types dan mannen, maar hebben ook vaker last van bijwerkingen zoals gewichtstoename of libidoverlies.
Zolpidem (slaapmiddel)
Vrouwen breken dit middel langzamer af, wat kan leiden tot sufheid en verminderde rijvaardigheid de ochtend erna. In de VS is de aanbevolen dosering voor vrouwen zelfs gehalveerd.
Waarom is dit zo belangrijk?
Omdat het gevolgen heeft. Te hoge doseringen kunnen onnodige bijwerkingen geven, te lage doseringen kunnen niet werken voor de klachten. En dat betekent dat vrouwen soms onnodig klachten ervaren, of juist niet goed worden behandeld. Gelukkig komt hier steeds meer aandacht voor.
Wat kun jij doen?
Wees alert op bijwerkingen: Merk je iets op, bespreek het met je arts. Soms is een andere dosering of combinatie van medicatie al voldoende.
Vraag door: “Is dit medicijn getest bij vrouwen zoals ik?” is een hele terechte vraag.
Wees niet bang voor nuance: Medicatie is maatwerk. En jouw lichaam verdient die zorg.
De kracht van bewustwording
Als we willen dat gezondheid écht persoonlijk is, dan moeten we aandacht geven aan individuele aanpak. Meer kennis over hoe medicijnen werken bij vrouwen betekent betere zorg, meer effectiviteit en minder onnodige klachten. En dat begint bij bewustwording.
Voorkomen is beter dan genezen
Wil jij liever je medicijngebruik minderen of helemaal geen medicatie (meer) gebruiken? Door te werken aan jouw leefstijl kun je jouw medicijngebruik minderen of misschien zelfs stoppen. Wil jij hier meteen mee starten? Kijk dan op: https://doktertamara.nl/leefstijlprogramma/
