Je leefstijl aanpassen werkt het beste als je kleine stapjes neemt die je eenvoudig vol kunt houden. Eén van die stapjes is het beperken van zout in de keuken. Wat je vandaag al kunt doen:
- Geen zout of bouillon meer in het kookwater van je aardappels, groenten etc.
- Schrijf met een rode stift een kruis op de zoutpot. Als je hem wilt pakken de komende dagen, denk dan nog een keertje extra na: “Heb ik het echt nodig?”
- Bij het boodschappen doen: lees het etiket! Als er zout bij de ingrediënten staat, kijk dan eens verder of er ook een variant is zonder zout.
Wat is zout?
Zout is niet onze vijand, want we hebben het nodig! We hebben echter maar een klein beetje nodig.
De meeste soorten zout bestaan grotendeels uit natriumchloride. Keukenzout bestaat voor 40% uit natrium en voor 60% uit chloride. Aan gejodeerd keukenzout is in Nederland jodium toegevoegd, een mineraal. Jodium is nodig voor de vorming van schildklierhormonen, die belangrijk zijn voor de groei en de stofwisseling.
Jodium is eveneens van belang voor het goed functioneren van het zenuwstelsel en ondersteunt de energievoorziening.
Het advies is maximaal 6 gram keukenzout per dag (dit staat gelijk aan 2,4 gram natrium) te gebruiken. Tussen het advies en de werkelijkheid zit een groot verschil; mannen eten gemiddeld 10 gram zout per dag en vrouwen 7,5 gram. Omdat al veel voeding natrium of zout bevat is zelf toevoegen eigenlijk niet nodig.
Er zijn ook zoutsoorten waar een klein beetje extra mineralen aan zijn toegevoegd. Dit lijkt heel gunstig, maar om daadwerkelijk positieve gezondheidseffecten uit deze hoeveelheid mineralen te halen, zou je heel veel van het zout moeten gebruiken. Gezien de hoeveelheid natrium die je dan binnenkrijgt, is dat niet aan te raden.
Eet je zelfgemaakt brood? Let er dan op dat je daar wel gejodeerd zout of bakkerszout aan toevoegt. Eet je geen brood, let er dan op dat je voldoende jodiumrijke voedingsmiddelen gebruikt. Denk daarbij aan:
- Zeewier, met name kelp.
- Witvis en garnalen.
- Eieren.
Zout op het etiket
Je kunt in één oogopslag zien of er zout aan een product is toegevoegd. Het moet namelijk op het etiket staan! Het etiket kan er zo uitzien:
Voedingswaarde per 100 gram
Energie … Kcal
Vetten … gram
Koolhydraten … gram
Vezels … gram
Eiwitten … gram
Zout … gram
Dus je kunt direct zien hoeveel gram zout er per 100 gram product in zit.
Natrium kan ook vermeld staan op de verpakking, wanneer het van nature in een product voorkomt. Waar je je vaak in vergist, is waar je het allemaal in tegen kunt komen! Pak je boodschappenlijstje er maar eens bij en kijk dan eens op de website van je favoriete winkel; je kunt daar de etiketten vinden.
Tips om zout te vervangen
Mijn advies is om geen zout toe te voegen aan je eten. Aan veel producten is al zout toegevoegd door de fabrikant. Je krijgt er al snel te veel van binnen. Maar wat kun je dan doen om je gerechten wat extra smaak mee te geven? Dat kan heel goed door bijvoorbeeld deze smaakmakers te gebruiken:
- verse kruiden zoals basilicum, peterselie en koriander
- gedroogde specerijen zoals (Cayenne)peper, (gerookt) paprikapoeder en komijn
- gedroogde kruiden(mixen) die geen zout bevatten
- ui, knoflook, gember, Spaanse peper
- een beetje (balsamico)azijn
- een eetlepel citroensap of citroenrasp
Wanneer je de etiketten leest van kant-en-klaar kruidenmixen en bouillonblokjes, zie je dat zout daar meestal als eerste wordt genoemd bij de ingrediënten. Je koopt dus eigenlijk gewoon zout met wat kruiden!
Hoe leuk is het om je eigen mix te maken? Goed afgesloten kan je de mixen prima een paar weken goed houden! We delen hier graag onze favoriete mixen met je.
Ideaal om te mixen met je favoriete (groente)gerechten!
Italiaanse mix:
1 tl basilicum
1 tl tijm
1/2 tl oregano
1 tl peterselie
1/2 tl knoflookpoeder
1 tl salie
Griekse mix:
1 tl oregano
1 tl basilicum
1 tl komijnpoeder
1 tl tijm
1 tl paprikapoeder
1 tl gele mosterdpoeder
Indonesische mix:
2 tl geroosterde kokosrasp
1 tl fenegriek
1 tl citroengras
1 tl kurkuma
Mexicaanse mix:
2 eetlepels chilipoeder
1/2 theelepel knoflookpoeder
1/2 theelepel ui poeder
1/2 theelepel rode peper vlokken
1/2 theelepel oregano
1 theelepel paprikapoeder
3 theelepels komijn
2 theelepels zwarte peper
4 reacties
Hallo Tamara, goede tips, hierboven. Zelf heb ik de boeken SpiceWise en SpiceWiseToo ontdekt en ook de daar geadviseerde kruiden/specerijen mixen zijn erg smakelijk…
Hoi Dorien,
Wat leuk dat je nog meer inspiratie gevonden hebt! Dank voor het delen.
Groet, Tamara
Beste Tamara,
Ik eet al jaren zonder pakjes en zakjes en voel me daar goed bij .
Echter met het minderen van zout vind ik het moeilijk om daar mijn weg in te kunnen vinden.
Mijn man heeft een ileostoma en heeft PSC ,daarom heeft hij juist een grotere behoefte aan zout.
We zijn geen hulpvragers en vinden onze weg zelf hierin maar de zoutiname voor ons beiden vind ik echt moeilijk .
Hopelijk kunt u mij hierin een advies geven?
Mvg ,
Karien
Hoi Karien,
Wat super dat jullie al jaren zonder pakjes en zakjes eten. Dat scheelt al heel veel zout (en suiker). Hoeveel zout gebruiken jullie ongeveer per dag? Mijn advies is max 6 gram zout per dag. Je smaakpapillen hebben ca. 3 weken nodig om aan minder/geen zout en suiker te wennen. Gun jezelf dus even de tijd om hieraan te wennen.
Fijne dag!
Groet, Tamara